ทำความรู้จัก “โรคบิด (Coccidiosis) ในไก่ชน

โรคบิด (Coccidiosis) ถือว่าเป็นโรคที่สำคัญในไก่
เนื่องจากมีอัตราการตายที่สูงมาก
หากไม่ได้รับการรักษาอัตราการตายอาจสูงถึง 80% (8ใน10ตัวที่ติดโรคจะตาย) โรคนี้เกิดจากเชื้อบิดที่ชื่อ อัยเมอเรีย (Eimeria)ซึ่งเป็นเชื้อโรคที่เรียกว่า”โปรโตซัว” เชื้อบิดนี้จะปนเปื้อนมากับน้ำหรืออาหารเป็นหลัก ทำให้ไก่ในฝูงเดียวกันมักติดเชื้อทั้งหมด เมื่อไก่ได้รับเชื้อบิดเข้าไป เชื้อจะไปฝังตัวและเพิ่มจำนวนที่ผนังลำไส้ทำให้เยื่อบุที่ผนังลำไส้แตกออกเป็นแผลคล้ายแผลถลอก ผลคือเกิดการอักเสบของลำไส้อย่างรุนแรงจนพบอุจจาระมีเลือดปนและอาจทำให้ไก่ตายได้ ให้สังเกตว่าไก่จะมีอาการท้องเสียถ่ายอุจาระเป็นน้ำเหลวในช่วงแรก และจะพบเลือดปนภายใน 7 วัน ตัวที่ไม่ตายมักพบอาการอื่นๆร่วมด้วย เช่น ซึม แคระแกรน น้ำหนักลด ประสิทธิภาพการกินอาหารไม่ดี ซึ่งถ้าพบไก่แสดงอาการแบบนี้แล้วควรรีบรักษาทันที แต่เนื่องจากเชื้อบิดไม่ใช่เชื้อแบคทีเรียการใช้ยาปฏิชีวนะเช่น เอ็นโรฟล็อกซาซิน หรือ แอมม็อกซี่ซิลลิน จึงไม่ได้ผล ทำให้ผู้เลี้ยงต้องใช้ยาต้านบิด (Anticoccidial drug) ที่มีอยู่หลายตัว แต่ตัวที่ได้รับการยอมรับ รวมถึงมีงานวิจัยว่ามีประสิทธิภาพสูง(ใช้จำนวนน้อยและเวลาสั้น) คือ ยาชื่อ โทลทราซูริล Toltrazuril

ยาที่แนะนำคือ โนวาซูริล 5%(Novazuril 5%)
ซึ่งเป็นยาตัวเดียวกันกับไบค็อกหรือเบค็อก แต่มีราคาถูกกว่าครึ่งนึง โดยที่ยาจะใช้ได้ผลดีมากต่อทุกระยะของเชื้อบิด (ตั้งแต่เริ่มติดเชื้อจนแสดงอาการท้องเสียอย่างหนัก)นิยมใช้ทั้ง กันบิด(ให้กินก่อนเป็นโรค)และฆ่าบิด(ให้กินหลังเป็นโรค) โดยใช้ขนาดยาที่แตกต่างกัน แต่หากสัตว์ป่วยมาก ก็อย่าลืมให้ยาบำรุงโดยการฉีดเพราะว่าตอนนี้ลำไส้ของไก่เสียหายการดูดซึมอาหารทางลำไส้ไม่ดี จึงควรใช้ยาบำรุงแบบฉีดจะเห็นผลดีกว่า และหมอแนะนำว่าควรกำจัดสาเหตุหลักของการเกิดโรคด้วย โดยการลดการปนเปื้อนอุจจาระของไก่ในน้ำและอาหาร หมั่นล้าง ราดพื้นด้วยแอมโมเนี่ยมไฮดรอกไซด์ (มีขายที่ร้านเคมีภัณฑ์)และทำความสะอาดอุปกรณ์ต่างๆสม่ำเสมอ

แหล่งข้อมูล วิถีชีวิตเกษตรพอเพียง