ภาพเก่าเล่าตำนาน : ไก่ก็ชน-คนก็โหด โดย พลเอก นิพัทธ์ ทองเล็ก
โควิด-19 ที่เกิดขึ้นทั่วโลก โดยเฉพาะในประเทศไทย เป็น “กุญแจ” ดอกสำคัญ เปิดเผย ขุดคุ้ย เรื่องราวสารพัด สีขาว สีเทา สีดำ ทำให้เราได้เรียนรู้ รู้จัก “ตรอก-ซอก-มุม” ในสังคมไทยในอีกหลากประเด็น…

ในวิถีชีวิตของคนไทย ยังมีบ่อนปลากัด บ่อนไก่ สนามชนวัว

การพนัน ในบ่อนเหล่านี้ เป็นเรื่องถูกกฎหมาย มีใบอนุญาตก็ส่วนหนึ่ง …ที่ลักลอบดำเนินการแบบเถื่อนๆ ก็อีกส่วนหนึ่ง

คำว่า “บ่อนไก่” ดังเปรี้ยงปร้าง โผล่ขึ้นมากระหึ่มสังคมไทยควบคู่กับข่าวการแพร่กระจายเชื้อโควิด-19

7 มกราคม 2564 มติชน ลงข่าว…”ผู้ว่าฯอยุธยา สั่งปิด “บ่อนไก่ชน” ทุกแห่ง ตรวจเชิงรุกโควิด “กลุ่มเซียนไก่ชน” ที่สัมผัสบ่อนไก่อ่างทอง-อยุธยา” …

ไก่ชน เป็นวิถีชีวิตคู่บ้านคู่เมืองมายาวนาน เป็นกิจวัตรของคนไทยกลุ่มหนึ่งที่ชื่นชอบ หลงใหล จะมีวิธีการเลี้ยงดู มีความเคลื่อนไหว เป็นตัวขับเคลื่อนให้เงินหมุนไป-เวียนมา ในแผ่นดิน ก้อนโตเบ้อเริ่ม …

ประเทศไทยมี “ระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการพนันชนไก่และกัดปลา พ.ศ.2552”

…“ข้อ 15 ให้เจ้าพนักงานผู้ออกใบอนุญาตทำความตกลงกับผู้จัดให้มีการเล่นการพนันชนไก่ เพื่อกำหนดเวลาการชนไก่ในแต่ละยก (อัน) ให้เป็นมาตรฐาน ทั้งนี้ ต้องไม่เกินยี่สิบนาทีต่อหนึ่งยก (อัน) รวมแล้วไม่เกินแปดยก และให้พักระหว่างยกไม่น้อยกว่ายี่สิบนาที…”

บ่อนไก่ บ่อนปลากัด อาจจะเป็นเรื่องที่คนไทยจำนวนหนึ่งไม่รู้สึกคุ้นชิน ไม่ผ่านหูผ่านตา ไม่เคยทราบมาก่อน

ภาพเก่า…เล่าตำนาน ตอนนี้ขอโฟกัสเรื่องของบ่อนไก่ ชนไก่ ที่มีผู้คนมารวมตัวกันเป็นอาชีพ เพื่อการพนัน ทำมาหากิน

ข้อมูลจากนักวิชาการสำนักหนึ่งระบุว่า…

เมื่อราว 2,500 ปีที่ผ่านมา กองทัพพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช ที่บุกมาถึงชมพูทวีป (อินเดีย) ประสบพบเจอ “ไก่” หลายพันธุ์ในอินเดีย

ไก่ จำนวนหนึ่งถูกนำไปจากอินเดีย… หลังจากนั้นอีกราว 100 ปี ต่อมาก็แพร่กระจาย ขยายพันธุ์ในดินแดนในยุโรป

ที่กรุงโรม พบว่ามีการเลี้ยงไก่มาตั้งแต่ก่อนคริสต์ศตวรรษ แต่การเลี้ยงไก่กันอย่างจริงจังนั้น เริ่มมาเมื่อประมาณกว่า 100 ปีนี้เอง

ใครๆ ก็ประสงค์จะเลี้ยงไก่ไว้เป็นอาหาร กินทั้งตัว กินทั้งไข่ ก็เป็นเรื่องปกติ เนื้อ และไข่ของไก่ให้คุณค่าทางอาหารสูง จึงได้รับความนิยมเป็นอย่างยิ่ง ทำให้มีการพัฒนาสายพันธุ์ไก่เรื่อยมา

ไก่สายพันธุ์หนึ่ง…ต้องต่อสู้กันเมื่อประสบพบเจอ มนุษย์ชอบใจ เห็นเป็นความบันเทิงที่ไม่ต้องออกแรง ไม่ต้องเจ็บตัว ดูแล้วสนุกสนาน…

“ไก่ชน” คือ พระเอกตัวจริงของบรรดาไก่ทุกสายพันธุ์ ไก่พันธุ์นี้ มีลักษณะนิสัยเป็นนักต่อสู้ เลยทำให้เกิดการพนัน

มนุษย์ที่ฉลาดกว่าไก่ สังเกตเห็น “การต่อสู้” โดยธรรมชาติจึงพัฒนาจัดเป็นความบันเทิง ยิ่งมนุษย์พบว่า…การชนไก่ เป็นกีฬาเลือดเดือด มีผลแพ้ชนะด้วยความตาย ยิ่งถูกใจพระเดชพระคุณ การพนันตีไก่ แพร่กระจายไปทั่วปฐพี… กลายเป็นส่วนสำคัญของวัฒนธรรม

ทำไมไก่ต้องตีกัน…

…โดยธรรมชาติแล้ว…”ไก่ตัวผู้” จะต่อสู้กันเองในป่า เพื่อสร้างอาณาเขต หรือสิทธิในการผสมพันธุ์ เป็นเพียงการต่อสู้แบบ “ระยะสั้น” เมื่ออีกฝ่ายหนึ่งสู้ไม่ได้ ก็รู้แพ้ รู้ชนะ รู้อภัย แยกย้ายกันไป ไม่มีบาดเจ็บสาหัส

ผู้แพ้จะถอยห่าง และออกจากพื้นที่…ก็แค่นั้นแหละ ไม่ถึงตาย

เชื่อกันว่า ไก่ชน มีพัฒนาการมาจาก ไก่ป่า ซึ่งมนุษย์นำมาเลี้ยงไว้ เพื่อเป็นอาหารประจำบ้าน เมื่อไก่ป่ามาอยู่กับคนนานเข้าก็ขยายพันธุ์เพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมาก

มนุษย์เริ่มศึกษาพันธุกรรม สายเลือด เพื่อเฟ้นหายอดนักสู้ มีเทคนิคการเลี้ยงดู อาหาร กิน อยู่หลับนอนของไก่ทั้งหมดเพื่อเงิน….

มนุษย์ จัดสร้างพื้นที่-เวที การต่อสู้เป็นเรื่องเป็นราว…

ในระหว่างการชนไก่… ไก่ตัวผู้สองตัวจะถูกเจ้าของสร้างอารมณ์ให้โกรธ จับวางในเวที และถูกบังคับให้ต่อสู้จนกว่าหนึ่งในนั้นจะตาย หรือได้รับบาดเจ็บสาหัสจนไม่สามารถต่อสู้ได้

เพื่อให้การต่อสู้ถึงใจพระเดชพระคุณ (ในบางประเทศ) เจ้าของไก่สามารถตกลงกันว่า จะให้ไก่ชนติดอาวุธ เป็นใบมีด หรือเหล็กแหลม ซึ่งติดอยู่กับเท้าของไก่…

บาดแผล ที่เกิดขึ้นจากการต่อสู้ จะเป็นการบ่งชี้ แพ้-ชนะ เหตุการณ์ที่นับว่าสะเทือนใจ คือ เมื่อไก่ที่เพลี่ยงพล้ำ ผู้แพ้จะโดนทำร้ายจนตาย

การชนไก่ในบางประเทศ เพื่อให้เกมดุ โหด เร็วแรง จัดจ้าน…จะเพิ่มความก้าวร้าว …ไก่จะถูกยั่วให้โมโห โดยการดึงจะงอยปาก และขน เพื่อทำให้ไก่เจ็บปวด

ไก่ชน ที่มีชีวิตของมันเป็นเดิมพัน ยิ่งดุเดือด โหด ก็จะเป็นความสะใจของฝูงชนที่ส่งเสียงเชียร์ และผู้ชมที่โห่ร้อง

อย่างเมามัน

ไก่ที่ไม่ตายในระหว่างการต่อสู้ มักได้รับบาดเจ็บสาหัส และอ่อนเพลียในหลายเวที ไก่ผู้แพ้บางตัวจะถูกฆ่า การบาดเจ็บที่พบบ่อย คือ ปอดทะลุ ตาทะลุ กระดูกหัก และมีบาดแผลลึก

ลองมาคุยกันเรื่อง “ไก่ชนในเอเชีย” ครับ…

ไก่ชน หรือตีไก่ ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในประเทศแถบเอเซีย เช่น ไทย พม่า ลาว เขมร มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และอินโดนีเซีย การชนไก่ ในแถบเอเซียมีประวัติศาสตร์ที่ยาวนาน

ไก่ป่า (Jungle fowl)

ไก่ป่า มีลักษณะสำคัญที่ผิดกับไก่ชนิดอื่นๆ คือ บนหัวมีหงอนที่มีลักษณะเป็นเนื้อ ไม่ใช่หงอนที่เป็นขน มีเหนียงสองข้างห้อยลงมาที่โคนปากและคางที่บริเวณหน้า และคอนั้นมีลักษณะเป็นหนังเกลี้ยงๆ ไม่มีขน ส่วนขนตามตัวทั่วๆ ไปมีสีสันสวยงาม ขนหางตั้งเรียงกันเป็นสันสูงตรงกลาง มีขนหาง 14-16 เส้น

แข้ง… มีเดือยข้างละอันเป็นอาวุธ ตัวเมียมีขนาดเล็กกว่าตัวผู้ และสีขนไม่ฉูดฉาดสวยงามเท่าตัวผู้ แข้งไม่มีเดือย หงอนและเหนียงมีขนาดเล็กมาก จนกระทั่งบางตัวแทบจะไม่มี

ไก่ป่า มีถิ่นกำเนิดอยู่ในเทือกเขาหิมาลัย ตลอดไปจนถึงประเทศจีน เกาะไหหลำ อินเดีย พม่า ไทย ลาว เขมร เวียดนาม มาเลเซีย อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์

ไก่ป่า เป็นบรรพบุรุษของ ไก่บ้าน

ไก่ชน ชนไก่ ในฟิลิปปินส์… โหดที่สุดที่ขอนำมาบอกกล่าว…

การชนไก่ หรือ Sabong ในภาษาตากาล็อก เป็นที่นิยมอย่างมากในประเทศ ซึ่งมีทั้งการแข่งขันที่ถูกกฎหมายและผิดกฎหมาย นัดการแข่งขันที่ถูกกฎหมายนั้น จะถูกจัดขึ้นในสังเวียนตีไก่ทุกอาทิตย์

การชนไก่ชิงแชมป์ที่ฟิลิปปินส์ ซึ่งถือว่าใหญ่ที่สุด โดยมีไก่จากทั่วโลกลงสนาม ธุรกิจชนไก่ของฟิลิปปินส์มีมูลค่านับหมื่นล้านบาท

ในฟิลิปปินส์ เจ้าของไก่จะนำเหล็กแหลม หรือใบมีดโกนมาผูกที่ข้อเท้าของไก่ เพื่อให้สังหารคู่ต่อสู้ การแพ้ คือ ไก่ตายคาสนาม

ใบมีดที่ถูกใช้ในการขนไก่นั้น จะมีอยู่สองแบบ คือ ใบมีดขอบเดียว และใบมีดสองด้าน และขนาดที่ต่างกันไป การติดมีดนั้น ขึ้นอยู่กับเจ้าของไก่ชน ว่าจะติดที่ขาข้างซ้าย ข้างขวา หรือทั้งสองข้าง

เรื่องเหลือเชื่อ… ปลายเดือนตุลาคม 2563 ระหว่างโควิดเล่นงานชาวตากาล็อก ร้อยตำรวจโท คริสเตียน โบล็อก หัวหน้าสำนักงานตำรวจเมืองซานโฮเซ่ ในจังหวัดซามาร์เหนือ ในแถบภาคกลางของฟิลิปปินส์ พยายามจับไก่ชนตัวหนึ่ง ก่อนที่จะถูกมีดโกนที่ติดไว้กับขาของไก่ปาดไปที่ต้นขาของตนเอง ตัดเส้นเลือดใหญ่ที่โคนขาทำให้เสียเลือดมากจนเสียชีวิตในเวลาต่อมา

การพนัน คือ ชีวิตจิตใจ เป็นส่วนสำคัญของชีวิตที่ขาดไม่ได้ การพัฒนาสายพันธุ์ของไก่ชน จึงมีวิวัฒนาการเรื่อยมา

กิจกรรมชนไก่ของไทยน่าจะไทยได้รับขนบวัฒนธรรมมาจากอินเดีย

แต่อย่างไรก็ตาม อาจจะเป็นไปได้ที่ ไก่ชน ของไทยมีมานานก่อนแล้ว ไก่ชนพันธุ์อินเดีย คงจะเข้ามาในประเทศไทยพร้อมๆ กับศาสนาพราหมณ์ และวัฒนธรรมอื่นๆ

การต่อไก่-ชนไก่ และการฝึกไก่ มีปรากฏอยู่ในวรรณคดีไทยมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา และสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ก็มีการละเล่น เพลงปรบไก่ และการชนไก่ ในฤดูที่ว่างเว้นจากการทำเกษตรกรรมเรื่อยมา

ยุคสมัยจอมพล ป.พิบูลสงคราม ส่งเสริมการทำสวนครัวและเลี้ยงสัตว์ ได้นำไก่พันธุ์เล็กฮอร์น พันธุ์ออสตราลอฟ และพันธุ์โรดไอส์แลนด์เรด มาทำการผสมพันธุ์กับไก่ชน ที่ชาวบ้านเลี้ยงกันอยู่จนกระทั่งกลายเป็น “ไก่พันทาง” ทั้งยังประกาศให้เลิกเลี้ยงไก่ชน

ไก่ชน กลายเป็นกิจกรรม “แอบเลี้ยง” กันบางแห่งเท่านั้น ทำให้วงการไก่ชนของไทยซบเซาลงไป

มาถึงรัฐบาลนายควง อภัยวงศ์ เป็นนายกฯได้มีการฟื้นฟูกีฬาไก่ชนขึ้นมาอีก ปัจจุบันการเลี้ยงไก่ชนแยกออกได้หลายประเภท ทั้งนี้ เพื่อประโยชน์ต่างๆ ตามความนิยม เช่น เลี้ยงเพื่อการค้า โดยการขายเป็นพ่อพันธุ์ในราคาที่สูง เพื่อนำไปแข่งขัน และเลี้ยงเป็นอุตสาหกรรมในฟาร์มขนาดใหญ่

ไก่ชน เป็นการพนัน ตีกันได้ทั้งปี ช่วงหลังสงกรานต์ไปจนถึงออกพรรษาจะน้อยลง อาจจะเป็นเพราะเข้าหน้าฝน ไก่ไม่ค่อยสดใส เลยถือเป็นช่วงพักฟื้น ฝึกซ้อม ฟิตร่างกาย ออกกำลัง รอหลังออกพรรษา

สมัยพลเอก สิทธิ จิรโรจน์ เป็น รมว.มหาดไทย จำกัดให้ตีไก่ได้เฉพาะวันอาทิตย์เท่านั้น

รายได้ของบ่อนไก่ มาจากการขายตั๋วเข้าชม ขายอาหาร เครื่องดื่มให้คนที่เข้ามาเล่นพนัน ซึ่งส่วนใหญ่จะอยู่กันทั้งวัน ต้องดื่ม ต้องฉลอง

รายได้ก้อนใหญ่จากส่วนแบ่ง 10% ของเงินวางเดิมพัน ที่เจ้าของไก่ที่แพ้ต้องจ่ายให้กับเจ้าของบ่อน ซึ่งเดิมพันนั้น มีตั้งแต่หลักหมื่นถึงแสน และเป็นล้านบาท แล้วแต่ชื่อชั้นของไก่ และเจ้าของไก่

บ่อนไก่แต่ละแห่ง จึงน่าจะมีเงินหมุนเวียนมหาศาล ใครที่ได้ใบอนุญาตเปิดบ่อนก็ถือว่าโชคดี เป็นเจ้าของธุรกิจที่ไม่มีวันขาดทุน

ขอแถมท้ายด้วยข้อมูลความยิ่งใหญ่ของไก่ชนในฟิลิปปินส์

เมื่อมนุษย์จัดการแข่งขันโอลิมปิกได้ ทำไมจะจัดตีไก่ ระดับโอลิมปิกไม่ได้ …โอลิมปิกของการชนไก่ เพื่อชิงความเป็นเลิศ เรียกว่า World Slasher Cup จะจัดขึ้นปีละสองครั้ง

“Slasher” หมายถึงใบมีดคมยาว 3 นิ้วที่ติดอยู่กับเท้าของไก่ มีการจัด 10 วัน จะจบลงด้วยการแข่งขันรอบชิงชนะเลิศ

เวทีนี้ คือ สวรรค์ของนักพนันจากทั่วโลก ที่เฝ้ารอคอย มีผู้เข้าร่วมจากแคนาดา อินเดีย มาเลเซีย ออสเตรเลีย และสหรัฐอเมริกา

ไก่สวยงาม คือ ไก่ที่มีลำตัวที่สมมาตร มีสีสวยสด ไก่หัวเล็กจะเป็นเป้าเล็กในการต่อสู้

สถานที่ชมการต่อสู้ไก่ชนโอลิมปิกขนาด 25,000 ที่นั่งในกรุงมะนิลา

บางครั้ง…ในไม่กี่วินาทีการแข่งขันจะสิ้นสุดลง จุดจบกำหนดโดยไก่ตัวหนึ่งไม่สามารถลุกขึ้นมาได้อีกไม่ว่าจะตาย หรือบาดเจ็บ

ไก่ผู้แพ้ จะมีสภาพจมกองเลือดในเวที ท่ามกลางเสียงโห่ร้องของกองเชียร์ …มัน คือ เงินพนันที่มีคนได้ คนเสีย …

การชนไก่ ยังคงเป็นที่นิยมในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก โดยเฉพาะในอินโดนีเซีย และบางส่วนของเอเชียใต้

ไก่ชนโอลิมปิก เกิดการหมุนเวียนเงินมูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์ในฟิลิปปินส์ มีเงินที่ใช้ในการเพาะพันธุ์อาหาร และอุปกรณ์ แรงงาน และการซื้อขายไก่ มีการค้นหาสายเลือดนักสู้แบบไม่สิ้นสุด

ไก่ชน จะต้องผ่านการ “ปล้ำ” เพื่อทดสอบความแข็งแรง คล่องแคล่ว ว่องไว ไก่ที่ขึ้นสังเวียนจะมีบาดแผล ต้องมีการดูแลรักษา ให้ยา ฉีดยา รักษาให้ไก่กลับมาแข็งแรงสมบูรณ์

ไก่ชน ระดับพระเอก มีราคาหลายล้านบาท

18 กุมภาพันธ์ 2561 ณ บ่อนไก่ในเขตลาดกระบัง มีเดิมพันในสนามไก่ชน ที่มียอดเงินเดิมพันกว่า 33 ล้านบาท เป็นศึกแห่งประวัติศาสตร์วงการไก่ชน ที่มีวงเงินเดิมพันมากที่สุดระดับประเทศ

คลิปที่เจ้าหน้าที่ตำรวจ บุกจับบ่อนไก่เถื่อน …ชาวบ้านวิ่งหนีป่าราบ บ้างก็โดดน้ำหนี ตำรวจวิ่งไล่จับ ก็มีให้เห็นในโลกโซเชียลมีเดีย เฮฮากันไป จับนักพนันได้มากบ้าง น้อยบ้าง แต่ที่แน่ๆ คือ ยึดรองเท้าได้เยอะ

มีงานวิจัยทางวิชาการ พบว่าในประเทศไทย มีกระแสเงินหมุนในวงการไก่ชน เป็นตัวเลขนับหมื่นล้านบาทต่อปี

กิจกรรมธุรกิจไก่ชนในประเทศไทย เป็นที่รุ่งเรือง เฟื่องฟู มีนักการเมือง ผู้หลักผู้ใหญ่ ผู้มีบารมี คลุกคลีอยู่ในวงการมิใช่น้อย และยังเป็นเครื่องบ่งบอกสถานะ อำนาจวาสนาในสังคม เป็นคะแนนเสียงสำหรับนักการเมืองเป็นกอบ เป็นกำ…

ชอบ เฉย ชัง นานาจิตตัง นะครับ…

ข้อมูลบางส่วนจาก เรื่องของไก่ ใครว่าไม่สำคัญ หอสมุดกลาง ม.รามคำแหง และ The World Slasher Cup Derby: An International Cockfighting Spectacle