เทคนิคการปรับสภาพน้ำ กรด-ด่าง ในช่วงฝนตกต่อเนื่อง

ในช่วงของฤดูฝนนี้ หลายพื้นที่ในจังหวัดสระบุรีมีฝนตกหนัก บางแห่งประสบปัญหาน้ำท่วม ซึ่งจะส่งผลต่อการเลี้ยงสัตว์น้ำเป็นอย่างมาก เพราะน้ำฝนจะทำให้สภาพน้ำมีการเปลี่ยนแปลง และอาจทำให้เกิดโรคระบาด หรือสัตว์น้ำเครียดหรือตายได้ง่าย ดังนั้นเกษตรกรควรเพิ่มความเข้มงวดในการดูแลสัตว์น้ำที่เลี้ยงไว้ให้มากกว่าช่วงปกติ โดยเฉพาะเกษตรกรที่เลี้ยงปลาในกระชัง และสัตว์น้ำอื่นๆ
เกษตรกรควรควบคุมคุณภาพน้ำในบ่อหรือกระชังที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ อย่างสม่ำเสมอเพื่อให้ค่า pH อยู่ในระดับที่เหมาะสม หรือค่า pH อยู่ที่ประมาณ 7.5 แต่ถ้าหากค่า pH ต่ำ หรือมากกว่านั้น แสดงว่าสภาพน้ำในบ่อเป็นสภาพกรดหรือด่าง ซึ่งน้ำจะเริ่มเน่าเสีย ส่งผลให้ปลาเกิดความเครียด ไม่กินอาหาร หรือลอยคอขึ้นมาหายใจ ปลาอาจตายได้ ซึ่งปัญหาดังกล่าวเกษตรกรบางรายอาจใช้ปูนขาวในการปรับสภาพน้ำ แต่คุณบุญล้อม เต้าแก้ว ปราชญ์เกษตรคลื่นลูกใหม่ ต.หนองโน อ.เมือง จ.สระบุรี ได้แนะวิธีการปรับสภาพน้ำด้วยจุลินทรีย์ และใช้ได้ผล 100 % โดยแนะนำขั้นตอนการทำผ่านรายการ Farmer info ทางด่วนข้อมูลการเกษตร ช่วงคลินิกเกษตร ทางสถานีวิทยุร่วมด้วยช่วยกัน จังหวัดสระบุรี FM 107.75 Mhz. ดังนี้

วัสดุ-อุปกรณ์
1.หัวเชื้อจุลินทรีย์หน่อกล้วย จำนวน 1 ส่วน
2.ปูนขาว จำนวน 1 ส่วน
3.น้ำสะอาด (ใช้ละลายปูนขาวใช้พอประมาณ)

วิธีการทำ
นำปูนขาวที่เตรียมไว้ผสมกับน้ำสะอาด เมื่อละลายปูนขาวแล้วจึงนำเอาหัวเชื้อจุลินทรีย์หน่อกล้วยเทลงไปในส่วนผสมที่ผสมไว้ จากนั้นคนให้เข้ากัน แล้วนำไปใช้ในการปรับสภาพน้ำในบ่อ เป็นการปรับสภาพความเป็นกรด-ด่าง และเพิ่มออกซิเจนในบ่อน้ำให้กับสัตว์น้ำที่เลี้ยงไว้ได้เป็นอย่างดี

การนำไปใช้
สำหรับเทคนิคนี้สามารถใช้ในการปรับสภาพน้ำให้มีความสมดุล กรด-ด่าง เพิ่มออกซิเจนในน้ำในช่วงที่ฝนตกต่อเนื่อง ทำให้อากาศในบ่อที่เลี้ยงสัตว์น้ำนั้นปิด โดยสามารถใช้ได้กับบ่อที่เลี้ยง กบ และ ปลาน้ำจืดทุกชนิด โดยการนำไปใช้นั้น 1 สูตรนี้สามารถใช้กับบ่อที่มีขนาด 1 งาน โดยนำเอาส่วนผสมที่ผสมกันเรียบร้อยแล้ว สาดลงไปในบ่อ กระจายให้ทั่วบ่อ และให้เกษตรกรสังเกต ถ้ามีฝนตกอย่างต่อเนื่อง แล้วปลาเริ่มโผล่ขึ้นมาหายใจบนผิวน้ำ ให้ใช้สูตรนี้ปรับสภาพน้ำทุกๆ อาทิตย์ อาทิตย์ละ 2 ครั้ง และเมื่อกลับเข้าสู่ภาวะปกติก็ปรับสภาพน้ำอย่างน้อยอาทิตย์ละ 1 ครั้ง อย่างต่อเนื่อง เพื่อเพิ่มออกซิเจนในน้ำ และป้องกันน้ำเสียภายในบ่อได้ด้วย

หมายเหตุ :
1.ปูนขาว 1 ถุงกระสอบ จะใช้กับ 1 บ่อในพื้นที่ 1 งาน
2.จุลินทรีย์หน่อกล้วยเป็น จุลินทรีย์ที่มีรสจืดจึงสามารถผสมกับปูนขาวได้ แต่ถ้าน้ำหมักมีส่วนผสมของสับปะรดหรือผลไม้รสเปรี้ยวจะไม่สามารถใช้กับวิธีนี้ได้

-------------------------------------------------------------------------------------------

สูตรหัวเชื้อจุลินทรีย์หน่อกล้วย
ส่วนประกอบ
1.หน่อกล้วยใบธง สูงประมาณ 1 เมตร ขุดมาทั้งเหง้า ใช้ทั้งใบและดินที่ติดมา จำนวน 30 กิโลกรัม
2.กากน้ำตาล จำนวน 10 กิโลกรัม

วิธีการทำ
นำหน่อกล้วยที่ได้มาสับให้ละเอียดหรือเป็นชิ้นเล็กๆ จากนั้นนำมาคลุกกับกากน้ำตาลในถังหมัก คลุกเคล้าให้เข้ากัน แล้วหมักไว้ในถังหมักโดยไม่ต้องใส่น้ำ หมักโดยใช้เวลา 7 วัน ระหว่างนั้นต้องหมั่นคนทุกเช้า พอครบ 7 วัน กรองเอาแต่น้ำมาใช้ได้ เป็นสูตรหัวเชื้อจุลินทรีย์หน่อกล้วย นำมาใส่ขวด ปิดฝาไม่ต้องแน่น เก็บไว้ใช้ได้นาน

ประโยชน์ของสูตรหัวเชื้อจุลินทรีย์หน่อกล้วย
1.ช่วยในการปรับปรุงสภาพดิน ป้องกันและกำจัดศัตรูพืช
2.ใช้กำจัดกลิ่นเหม็นในคอกสัตว์
3.ใช้ในการย่อยสลายตอซังในนาข้าว
4.ใช้เป็นหัวเชื้อในการทำจุลินทรีย์ตัวอื่นได้ต่อไป

เรียบเรียงข้อมูลโดย : เพิก กองศรี เจ้าหน้าที่สถานีวิทยุร่วมด้วยช่วยกันจังหวัดสระบุรี