การใช้น้ำหมักสมุนไพรป้องกันโรคในไก่พื้นเมืองแทนวัคซีนและยาปฏิชีวนะ
การเลี้ยงไก่ในรูปแบบของปศุสัตว์อินทรีย์ จะเน้นการใช้พื้นที่เป็นบริเวณกว้างเพื่อให้ไก่ได้ออกกำลังกาย มีหลังคาเพื่อหลบแดดหลบฝน และเสริมสร้างภูมิต้านทานโรคต่างๆด้วยน้ำหมักสมุนไพรที่หาได้ในท้องถิ่นทดแทนการใช้วัคซีนและยาปฏิชีวนะเพื่อลดต้นทุนการผลิต
ลุงช่วย สาสุข เกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ สาขาอาชีพทำนา ปี พ.ศ. 2556 และเครือข่ายเกษตรกรสำนึกรักบ้านเกิด ปี 2552 ต.หินกอง อ.สุวรรณภูมิ จ.ร้อยเอ็ด เกษตรกรผู้เชี่ยวชาญด้านการผลิตข้าวอินทรีย์ และปัจจุบันได้จัดตั้งเป็นเครือข่ายศูนย์การเรียนรู้ด้านปศุสัตว์อินทรีย์ตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง โดยการสนับสนุนจากทางสำนักงานปศุสัตว์อำเภอสุวรรณภูมิ และปศุสัตว์จังหวัดร้อยเอ็ด ลุงช่วยให้สัมภาษณ์ทีมงาน Farmer info กล่าวว่า การเลี้ยงไก่โดยทั่วไปจะใช้วิธีการฉีดวัคซีนเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันโรคและใช้ยาปฏิชีวนะในการรักษาโรค แต่เนื่องจากในปัจจุบันวัคซีนและยาปฏิชีวนะต่างๆมีราคาสูงขึ้น เกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์จึงต้องหาแนวทางป้องกันด้วยต้นทุนที่ต่ำกว่า
ลุงช่วย ได้ให้คำแนะนำเทคนิควิธีการสร้างภูมิต้านทานโรคให้กับสัตว์เลี้ยง โดยใช้วิธีการป้องกันด้วยน้ำหมักสมุนไพรแทนการใช้วัคซีนและแทนการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะในรูปแบบปศุสัตว์อินทรีย์ ดังนี้
วัตถุดิบส่วนผสม :
1. สมุนไพร(ขมิ้นชัน ฟ้าทะลายโจร ตะไคร้หอม บอระเพ็ด) รวม 3 กิโลกรัม
2. กากน้ำตาล หรือ น้ำตาลทรายแดง 1 กิโลกรัม
3. น้ำสะอาด 10 ลิตร
ขั้นตอนและวิธีการทำ :
1. นำสมุนไพรทั้ง 4 ชนิด(สดหรือแห้งก็ได้) รวมกันให้ได้ 3 กิโลกรัม โดยทุบหรือหั่นสมุนไพรให้เป็นชิ้นเล็กๆใส่ลงในถังหมัก
2. นำกากน้ำตาลหรือน้ำตาลทรายแดงใส่ลงไปผสมคลุกเคล้ากับสมุนไพรในถังหมัก
3. เติมน้ำสะอาด(ปราศจากคลอรีน) ใส่ลงไปให้พอท่วมสมุนไพรทั้งหมด (ไม่ต้องใส่หมดทั้ง 10 ลิตรก็ได้) แล้วคนส่วนผสมให้เข้ากันเป็นขั้นตอนสุดท้าย โดยปิดฝาถังหมักให้สนิท ตั้งเก็บไว้ในที่ร่ม หมั่นคนวัตถุดิบอย่างน้อยสัปดาห์ละ 1 ครั้ง ใช้ระยะเวลาในการหมักอย่างน้อย 3 เดือนขึ้นไป
การนำไปใช้ประโยชน์ : กรองเอาเฉพาะน้ำหมักสมุนไพร 1 แก้ว(ประมาณ 100-150 ซีซี.) ผสมกับน้ำสะอาด 10 ลิตร เทใส่รางน้ำให้ไก่กินแทนน้ำทุกวัน ซึ่งน้ำหมักสมุนไพรสูตรดังกล่าวสามารถใช้ป้องกันและรักษาโรคหวัด รวมถึงการเสริมสร้างสุขภาพไก่พื้นเมืองให้มีภูมิต้านทานโรคต่างๆแทนการใช้ยาปฏิชีวนะ ซึ่งสูตรดังกล่าวสามารถใช้กับเป็ด ห่าน และสัตว์ปีกขนาดเล็กได้ทุกชนิด
เรียบเรียงโดย : อภัย นามเพ็ง เจ้าหน้าที่สถานีวิทยุร่วมด้วยช่วยกัน จ.อุบลราชธานี.
