“เหนียงคางไก่ชน” แบบไหนที่ใช้ได้
เหนียงคางไก่ คือ อวัยวะไก่ช่วยป้องกันปากคางกระทบกระเทือน เหนียงเป็นแผ่นเนื้อบางๆ สีแดงสด เหมือนหงอนไก่ ติออยู่ใต้คางไก่ หรือใต้ปากล่าง

เหนียงจะรับกับหงอนไก่ คือ ถ้าหงอน ใหญ่ เหนียงจะใหญ่ เช่น หงอนแจ้จักร เหนียงก็ใหญ่ แบน ยาน หงอนหิน เหนียงจะรัดติดคาง ไก่คางใหญ่ คางยาน เหนียงจะยานด้วยไก่คางรัดเฟ็ดเหนียงจะรัดเล็กเช่นกัน

ลักษณะเหนียงคางไก่ชน
1.ไก่คางรัดเหนียงเล็ก ไก่คางรัดเฟ็ด จะมีเหนียงเล็ก จะเป็นไก่หน้านกต่างๆ เช่น นกยูง เหยี่ยว ครุฑ กา ถือว่าไก่ฉลาด ว่องไว เชิงตีดีแม่น ถือว่าดีที่สุด

2.ไก่คางรัดเหนียงแลบเป็นไก่คางรัดรึงติดคอ แต่จะมีแผ่นเหนียงแลบออกเล็กน้อย จะเป็นหน้า นกเช่นกัน ถือว่าเป็นไก่ฉลาด แต่สวยเป็นรองไก่คางรัดเหนียงเล็ก

3.ไก่คางกลมเหนียงรัดลักษณะหน้าตากลมอูม แบบหน้ากา คางและหัวจะรับกลมกลึงกัน เป็นไก่ ฉลาด ชนเชิงบนดี

4.ไก่คางมน ลักษณะหน้าออกเหลี่ยมเล็กน้อย คางโค้งมนแบบนกแก้ว จะเป็นไก่เชิงบน และเชิงมัดดี ตีลำหักไก่ดี

5.ไก่คางเหลี่ยม เป็นไก่กรามใหญ่ คางโตมีเหนียงแลบออกมาเล็กน้อย มักเป็นไก่ตั้งตีลำหนัก และแข็งแรง มองดูหน้าเป็นรูปไม้สี่เหลี่ยม ตีลำหนักแต่ช้า

6.ไก่คางวัวใต้คางจะมีแรงแบบคอวัวห้อยลงมา เหนียงจะแปะติดกันกับแผ่นแร่งคางมักเป็นไก่ เชิงมักดี ตีลำตัว ตีตัว แต่ไม่อดทน ไม่ค่อยนิยม

7.ไก่หน้าใหญ่คางยานจะตรงข้ามกับไก่หน้ารัดเหนียงเล็ก หน้าจะใหญ่ แบบหน้ายักษ์ ผิวหน้าขรุขระ คางจะยานเป็นแร่ง คล้ายคางวัวเช่นกันเป็นไก่ลำโตตีหนัก แต่ช้าไม่ค่อยฉลาด แก้สถานการณ์ ไม่ได้ถ้าเป็นรองก็มักจะแพ้เลย

8.ไก่หน้ายักษ์เหนียงใหญ่เป็นไก่อัปลักษณ์ไม่สวยงาม หาตัวเก่งได้ยาก ตัวเก่งมักตีหนัก อดทนดีแต่โง่ ไม่เป็นที่นิยม

แหล่งที่มา วิถีชีวิตเกษตรพอเพียง